LESSON 18
 
 
  1. This is Unit 18 of learning Cook Island Maori. Listen to this conversation.
  2. Avatea manea, Ka inangaro au i te oko i tetai apinga na taku vaine.
  3. No Autireiria mai maua. Ka inangaro au i te oko i tetai apinga note Kuki Airani atu nei.
  4. Eaa?, Eaa taau ka inangaro?
  5. Kare au i kite, tetai apinga meitaki.
  6. Eia aau ka inangaro i te tutaki?
  7. Tera ua, eiaa e maata roa.
  8. E apinga meitaki tikai ta matou. Teia ua.
  9. E Varu anere e iva ngauru tāra i te tutaki. Ka inangaro koe?
  10. Kare au i kite, kare i papu, Aaaa teia taku vaine.
  11. Ka aere au ka tuatua kiaia.
  12. Say numbers…
  13. Numero
  14. 40…
  15. Ā ngauru.
  16. I've got 45 dollars.…
  17. E ā ngauru ma rima tāra taku.
  18. No 65…
  19. Kare, e ono ngauru ma rima.
  20. We've got lots of money…
  21. E maata ta maua moni.
  22. Who, us?...
  23. Koai, ko maua?
  24. Yes, we've got too much…
  25. Ae, e maata roa ta maua…
  26. 70…
  27. Itu ngauru.
  28. 80 dollars…
  29. Varu ngauru tāra.
  30. And 56 dollars…
  31. E rima ngauru ma ono tāra.
  32. What are we going to do?...
  33. Eaa ta taua ka aere ka rave?
  34. What are we going to do with the money?...
  35. Eaa ta taua ka rave ki teia moni?
  36. Do you know?...
  37. Kua kite koe?
  38. No I don't know…
  39. Kare, kare au i kite.
  40. We don't know…
  41. Kare maua i kite.
  42. I want to know…
  43. Ka inangaro au i te kite.
  44. I want to know it…
  45. Ka inangaro au i te kite atu.
  46. We can buy something…
  47. Ka rauka ia maua i te oko i tetai apinga.
  48. I am buying…
  49. Ka oko au.
  50. What do you buy?...
  51. Eaa taau ka inangaro i te oko?
  52. I want to know…
  53. Ka inangaro au i te kite.
  54. Something good…
  55. Tetai apinga meitaki.
  56. In the restaurant…
  57. I roto i te are Kai.
  58. For Whom?...
  59. Naai?
  60. For us…
  61. Na maua.
  62. Let's go together…
  63. Aere mai ka aere kapiti taua.
  64. We eat and we talk…
  65. Kaikai taua e ka tuatua taua.
  66. Alright, I buy and I pay…
  67. Mako ra, Naku e oko e naku rai e tutaki.
  68. No, it costs too much…
  69. Kare, e maata roa tona tutaki.
  70. But I have enough…
  71. Inara, kua rava taku.
  72. I have enough money…
  73. Kua rava taku moni.
  74. No, not enough…
  75. Kare, kare e rava ana.
  76. You alone don't have enough…
  77. Ko koe anake ua kare i rava.
  78. Why not?...
  79. Eaa e kare ei?
  80. I want to know…
  81. Ka inangaro au i te kite.
  82. How much do the two beers cost?...
  83. Eia te moni e rua pia?
  84. We are going to buy many beers…
  85. E maata ta maua pia ka oko.
  86. Because my friends are going also…
  87. Note mea, ka aere katoa toku au taeake.
  88. Your friends?...
  89. Toou au taeake?
  90. Yes Maria and Hosea are going…
  91. Ae , ka aere a Maria raua ko Hosea.
  92. They are going with us…
  93. Ka aru mai raua iā maua.
  94. But together we can pay…
  95. Inara ka tutaki kapiti matou.
  96. We have 90…
  97. E iva ngauru ta maua …
  98. It's our money…
  99. Na matou rai teia moni.
  100. It's for eating…
  101. Note kaikai.
  102. And for drinking…
  103. E te inuinu.
  104. Together we have enough…
  105. Kapiti kua rava ta maua.
  106. Maybe…
  107. Penei pa’a.
  108. And your wife is going?,...
  109. E ka aru rai taau vaine?
  110. But my wife isn't here…
  111. Inara kare taku vaine i konei
  112. Where is your wife?...
  113. Tiea taau vaine?
  114. In Wellington…
  115. Tei Wellington.
  116. Are you from Wellington?…
  117. No Wellington mai koe?
  118. No, Australia…
  119. Kare, no Autireria.
  120. My wife and I…
  121. Ko maua ko taku vaine.
  122. We are from Australia…
  123. No Autireria mai maua.
  124. But we are in Rarotonga now…
  125. Inara tei Rarotonga nei maua i teia taime.
  126. Yes we are in Rarotonga…
  127. Ae tei Rarotonga nei maua.
  128. Ask... where are you now?...
  129. Teiea ngai koe i teia taime?
  130. I'm in Wellington…
  131. Tei Wellington nei au.
  132. We're in Wellington…
  133. Tei Wellington nei maua.
  134. Try to say…I'm in Rarotonga…
  135. Tei Rarotonga nei au.
  136. Can you remember how to say I'm Australian…
  137. E tangata Autireria au.
  138. And how do you say…I'm in Rarotonga…
  139. Tei Rarotonga nei au.
  140. We're Australian…
  141. E tangata Autireria maua.
  142. Say… We are Rarotongans…
  143. E tangata Rarotonga maua.
  144. We're in Rarotonga…
  145. Tei Rarotonga nei maua.
  146. We're in the restaurant…
  147. Tei roto nei maua i te are kai.
  148. We're here together…
  149. Tei konei kapiti maua.
  150. Say…I'm Mrs Smith…
  151. Ko Smith vaine au.
  152. I'm here with my husband…
  153. Tei konei maua ko taku tane.
  154. Are you Mr Jones?...
  155. Ko koe a Jones tane?
  156. Are you in your hotel?..
  157. Tei roto koe i toou Otera?
  158. Are you ready?...
  159. Kua pa’pa koe?
  160. Ready
  161. Pa’pa…pa’pa.
  162. Are you ready?...
  163. Kua pa’pa koe?
  164. Answer… Yes I'm ready…
  165. Ae kua pa’pa au.
  166. How does a woman say… I'm ready…
  167. Kua pa’pa au.
  168. Ask her if she's ready?...
  169. E maine , kua pa’pa koe?
  170. Yes I'm ready…
  171. Ae kua pa’pa au.
  172. My friend Peter is ready too…
  173. Kua pa’pa katoa toku taeake a Peter.
  174. He's my friend…
  175. E taeake aia noku.
  176. We are friends…
  177. E taeake maua.
  178. Maria is ready also…
  179. Kua pa’pa katoa rai a Maria.
  180. She's my friend…
  181. E taeake aia noku.
  182. Maria is my friend…
  183. E taeake a Maria noku.
  184. We're here together…
  185. Ko maua nake teia i konei.
  186. And do you know?...
  187. E kua kite koe?
  188. I'm going to do something…
  189. Ka aere au ka rave i tetai apinga.
  190. Do you want to know what?..
  191. Ka inangaro koe i te kite e, eaa?
  192. Answer… Yes I wanna know…
  193. Ae, ka inangaro au i te kite.
  194. What are you going to do?.
  195. Eaa taau ka rave?
  196. I'm leaving…
  197. Te aere nei au.
  198. Literally you are saying… I myself, am going…
  199. Te aere nei au.
  200. We're leaving…
  201. Te aere nei maua
  202. We're going away…
  203. Ka aere nei maua ngaai ke.
  204. I'm leaving…
  205. Ka aere nei maua.
  206. With my friend Maria…
  207. Maua ko toku taeake a Maria.
  208. My friend Maria is ready…
  209. Kua pa’pa toku taeake a Maria.
  210. And I'm ready…
  211. E kua pa’pa rai au.
  212. We're ready…
  213. Kua pa’pa maua.
  214. And we're leaving…
  215. E ka aere nei maua
  216. We're leaving now…
  217. Te aere nei maua i teia taime
  218. I'm going away with you…
  219. Ka aere nei au aru iakoe.
  220. No you can't…
  221. Kare , kare e rauka iakoe.
  222. You're not ready…
  223. Kare koe i pa’pa.
  224. Yes I'm ready…
  225. Ae kua pa’pa au.
  226. And I'm your friend…
  227. E taeake koe noku.
  228. And I have lots of money…
  229. E maata tikai taku moni.
  230. How much do you have?..
  231. Eia aau?
  232. A hundred dollars…
  233. E tai anere tāra.
  234. A hundred dollars…
  235. E tai anere tāra.
  236. I'm leaving now…
  237. Te aere nei au i teia taime.
  238. I have a hundred dollars…
  239. E tai anere tāra taku.
  240. A hundred and ten…
  241. E tai anere e, tai ngauru.
  242. When you say a number hundred by itself…its…
  243. Tai anere.
  244. When you say any number from a hundred and up …its…
  245. Tai anere ongā.
  246. 140…
  247. Tai anere e, ā ngauru.
  248. Say a hundred dollars…
  249. E tai anere tāra.
  250. 160…
  251. Tai anere e, ono ngauru.
  252. Ask the Women, Are you ready?..
  253. Kua pa’pa koe?
  254. Yes, I have my money…
  255. Ae, teia rai taku moni.
  256. My one hundred dollars…
  257. Taku tai anere tāra.
  258. And one hundred and fifty dollars…
  259. E te tai anere e, rima ngauru tāra.
  260. Let's go…
  261. Aere mai, ka aere.
  262. I'm leaving with you…
  263. Ko taua ka aere ei.
  264. We're leaving together…
  265. Ko taua ka aere kapiti ei.
  266. With one hundred dollars?...
  267. E te tai anere tāra.
  268. No with 2 hundred…
  269. Kare, e te rua anere.
  270. Or with 3 hundred…
  271. Me kare, e te toru anere.
  272. Alright it's enough…
  273. Ina, kua rava ua.
  274. For us it's enough…
  275. Na taua ua, kua rava.
  276. Are we leaving now?...
  277. Te aere nei taua i teia taime
  278. If we are ready…
  279. Me kua pa’pa taua.
  280. Where's your friend Jessie?...
  281. Teiea toou taeake a Jessie?
  282. Over there in the restaurant…
  283. Tera i ko, i roto i te are kai.
  284. For what …
  285. Titea’a?
  286. In order to buy something…
  287. Ti te aere aia i te oko apinga.
  288. Many things?...
  289. Maata te apinga?
  290. No a few things…
  291. Kare, nga mea apinga ua.
  292. They don't cost too much…
  293. Kare e oko maata ana.
  294. 80 dollars…
  295. Varu ngauru tāra.
  296. We have lots of money…
  297. E maata ta maua moni.
  298. We're friends…
  299. E taeake maua.
  300. We have sufficient money…
  301. Kua rava ta maua moni.
  302. 300 dollars.…
  303. Toru anere tāra.
  304. And a hundred dollars…
  305. E te tai anere tāra.
  306. That's a lot…
  307. E maata tera.
  308. Yes, it's enough…
  309. Ae, kua rava ua.
  310. We're ready…
  311. Kua pa’pa maua.
  312. We're leaving mam
  313. Te aere nei maua e Ma.
  314. Goodbye sir…
  315. Aere ra e Pa.
0:00
0:00