LESSON 15
 
 
  1. This is Unit 15 of learning Cook Island Maori. Listen to this conversation.
  2. Can you talk now?...
  3. Ka mako koe i te tuatua i teia taime?
  4. I want to talk a little.
  5. Ka inangaro au i te tuatua meangiti ua.
  6. What time is it?...
  7. Eaa te ora?
  8. It's ¼ to 12.
  9. E tai-ngauru ma rima meneti ka tuaero ei.
  10. No I'm sorry , I can't…
  11. Akakoromaki mai, kare e rauka iaku.
  12. It's very late, there's no time now…
  13. Tu reiti roa, kare e taime i te tuatau.
  14. And later? Do you have time later?...
  15. A konei?...E taime toou akonei?
  16. In 2 hours?...
  17. E rua ora akonei?
  18. I don't know if I can today…
  19. Kare i papu iaku me ka rauka iaku i teia ra.
  20. And tomorrow?...
  21. Akapeea apopo?
  22. Can you talk tomorrow?...
  23. Ka mako koe i te komakoma apopo?
  24. Yes that is good, we are going to talk tomorrow…
  25. Ae, ka mako ka tuatua taua apopo.
  26. At what time?...
  27. Eaa te ora?
  28. I don't know…
  29. Kare au i kite.
  30. But I can't talk , it's very late. Goodbye…
  31. Inara kare e rauka iaku i te tuatua, e tureiti roa. Ka kite ra.
  32. Translate these words in Cook Island Maori
  33. 17…
  34. Tai-ngauru ma itu.
  35. 18…
  36. Tai-ngauru ma varu.
  37. 19…
  38. Tai-ngauru ma iva.
  39. 20…
  40. Rua ngauru.
  41. 22…
  42. Rua ngauru ma rua.
  43. 32…
  44. Toru ngauru ma rua.
  45. I have 33 dollars…
  46. E toru ngauru ma toru tāra taku. …
  47. I want to buy 2 beers…
  48. Ka inangaro au i te oko e rua pia.
  49. I want to buy them…
  50. Ka inangaro au i te oko i te reira.
  51. How much do they cost?...
  52. Eia te tutaki i te reira?
  53. 1 costs 17…
  54. E tai-ngauru ma itu e tai.
  55. 2 costs 34…
  56. E toru-ngauru ma ā e rua.
  57. What time is it?..
  58. Eaa te ora?
  59. It's 9.00 o’clock…
  60. E ora iva.
  61. At ¼ past 9…
  62. E tai-ngauru ma rima meneti i pati te ora iva.
  63. At ¼ to 10…
  64. E tai-ngauru ma rima meneti ka ora ngauru ei.
  65. In 15 minutes…
  66. I roto i te tai-ngauru ma rima meneti.
  67. Lucas is here…
  68. Teia a Lucas.
  69. We're going to talk…
  70. Ka aere maua ka tuatua.
  71. He has dollars…
  72. E tāra tana.
  73. He…
  74. Koia
  75. He has 21 dollars …
  76. E rua-ngaru ma tai tana.
  77. But it's late…
  78. Inara e reiti roa .
  79. And he isn't here…
  80. E kare katoa aia i konei.
  81. What time is it?x…
  82. Eaa te ora?
  83. It's ¼ to 10…
  84. E tai-ngauru ma rima meneti ka ora ngauru ei.
  85. It's not late…
  86. Kare e reiti ana.
  87. It's early…
  88. E vave roa.
  89. The bathroom…
  90. Te are meangiti.
  91. Where is the bathroom…
  92. Tiea te are meangiti?.
  93. I don't know… but he knows…
  94. Kare au i kite …, Inara kua kite aia.
  95. 29…
  96. Rua ngauru ma iva.
  97. 28…
  98. Rua ngauru ma varu.
  99. 27…
  100. rua ngauru ma itu.
  101. 26…
  102. Rua ngauru ma ono.
  103. 25…
  104. Rua ngauru ma rima.
  105. 24 minutes…
  106. Rua ngauru ma ā meneti.
  107. It's very early…
  108. E aka vave roa.
  109. I have 40 minutes…
  110. E ā ngauru oku meneti.
  111. 40…
  112. Ā ngauru.
  113. 45…
  114. Ā ngauru ma rima.
  115. How much time do you have?...
  116. Eia oou ora?
  117. 42 minutes…
  118. Ā ngauru ma rua meneti.
  119. 50 minutes…
  120. Rima ngauru meneti.
  121. 53…
  122. Rima ngauru ma toru.
  123. 43…
  124. Ā ngauru ma toru.
  125. 55 minutes…
  126. Rima ngauru ma rima meneti.
  127. It's too much…
  128. E maata roa.
  129. Too much…
  130. Maata roa.
  131. It's not too much…
  132. Kare e maata roa ana.
  133. An hour, an hour and a ½…
  134. e tai ora, e te tai e te apa ora.
  135. It's too much time…
  136. E maata roa teia ora.
  137. If I eat in 45 minutes…
  138. Me ka kaikai au mei tetai ā ngauru ma rima meneti aere.
  139. That's okay…
  140. Ka mako tera.
  141. But in an hour and a ½…
  142. Inara, mei tetai tai ete apa ora.
  143. I eat too much…
  144. Maata roa taku kaikai.
  145. I drink too much…
  146. Maata roa taku inu.
  147. Whose drinking?...
  148. Koai te ka inu?
  149. Ask… Whose eating?…
  150. Koai te kaikai?
  151. Who's eating too much?...
  152. Koai te ka kaikai maata.
  153. Not me…
  154. Kare e koau.
  155. Do you know?...
  156. Kua kite koe?
  157. No, I don't know who…
  158. .Kare, kare au i kite e koai.
  159. Who knows…
  160. Koai tei kite.
  161. I have $50 …
  162. E rima ngauru tāra taku.
  163. And I have 40…
  164. E, e ā ngauru taku.
  165. Try to ask…Who pays?...
  166. Naai e tutaki?
  167. Not me
  168. Kare e naku.
  169. It's too much…
  170. E maata roa.
  171. What are we going to do?...
  172. Eaa ta taua ka rave?
  173. Who?...
  174. Koai?
  175. Me?...
  176. Koau?
  177. I'm not going to do anything…
  178. Kare au e aere e rave i tetai apinga.
  179. I'm going to do it…
  180. Ka aere au ka rave.
  181. Later…
  182. Akonei.
  183. I'm going to do it later…
  184. Ka aere au ka rave akonei.
  185. Who's going to pay for it?...
  186. Naai e tutaki?
  187. I don't have 45 dollars…
  188. Kare aku ā ngauru ma rima tāra.
  189. I'm not going to buy it…
  190. Kare au e aere e oko i tetai apinga.
  191. I only have 42 dollars…
  192. E ā ngauru ma rua tāra uarai taku.
  193. It cost too much…
  194. E maata roa te tutaki.
  195. What are you going to do?…
  196. Eaa taau ka aere ka rave?
  197. We’ll Buy it together…
  198. Ina oko kapiti taua.
  199. Together…
  200. kapiti.
  201. Say Together…
  202. kapiti
  203. Together…
  204. kapiti.
  205. Who has the money?...
  206. Tiaai te moni?
  207. I have 40 or $50…
  208. E ā ngauru me kare e rima ngauru tāra taku.
  209. But it's too much…
  210. Inara e maata roa.
  211. What can I do?...
  212. Eaa taku ka rave?
  213. I don't know what you can do?...
  214. Kare au i kite e, eaa taau ka rauka i te rave.
  215. Let's go together…
  216. Ka aere kapiti taua..
  217. Who ?... You and me?...
  218. Koai?...Ko koe e au?
  219. Yes, why not….
  220. Ae, eaa ara?
  221. Alright let's go together…
  222. Mako ka aere kapiti taua.
  223. What are we going to do?...
  224. Eaa ta taua ka aere ka rave?
  225. I want a drink…
  226. Ka inangaro au i te inu.
  227. I want cold water…
  228. Ka inangaro vai anu au.
  229. Me too…
  230. E au atu.
  231. And I want to talk…
  232. E ka inangaro katoa au i te tuatua.
  233. I want to talk with you…
  234. Ka inangaro i te tuatua kia koe.
  235. I want to eat with you…
  236. Ka inangaro au i te kaikai kiakoe.
  237. I'm going to pay with dollars…
  238. Ka tutaki au kite tāra.
  239. But it cost too much…
  240. Inara e maata tona oko.
  241. Try to say… Lucas can buy it…
  242. Na Lucas e oko.
  243. He can buy it with you…
  244. Ka rauka iaia kia tutaki kapiti korua.
  245. We are going to talk together…
  246. Ka aere tatou e ka tuatua kapiti tatou.
  247. With whom?...
  248. Koai atu?
  249. With Lucas…
  250. Ko Lucas .
  251. We are going to talk with Lucas…
  252. Ka aere taua ka tuatua kia Lucas.
  253. I don't like Lucas…
  254. Kare au e reka ana ia Lucas.
  255. Why?...
  256. Eaa ara?
  257. Why don't you like Lucas…
  258. Eaa kore koe e reka ana ia Lucas?
  259. He has too much money…
  260. E maata roa tana moni.
  261. He only has $50…
  262. E rima ngauru tāra ua rai tana.
  263. We are not going with Lucas…
  264. Kare taua e aru ia Lucas.
  265. What are we going to do…
  266. Eaa ta taua ka aere ka rave?
  267. I have 40 or 50 dollars …
  268. E ā ngauru me kare e rima ngauru tāra taku.
  269. With 40 dollars I can eat…
  270. Ka rauka iaku i te kaikai e ā ngauru tāra oki taku.
  271. Me too…
  272. E au atu.
  273. I'm going with you…
  274. Ka aru iakoe.
  275. Yes, let's go together…
  276. Ae, ka aere kapiti taua.
  277. Now suppose you see Miss Martina on the street. Call her and find out how she is.
  278. Hello Miss Martina, How are you?...
  279. Kia orana e maine Martina, peea ua koe?
  280. Find out where she's going.
  281. Where are you going?...
  282. Te aere nei koe kiea?
  283. Where are you going Miss…
  284. Te aere nei koe kiea e maine?
  285. She's going to answer you…
  286. I'm going to eat…
  287. Ka aere nei au kaikai.
  288. Who are you going with?...
  289. Korua koai ka aere ei?
  290. I'm going alone…
  291. Ko au ua ka aere.
  292. What restaurant are you going to eat at?...
  293. Eaa te are kai taau ka aere koe ka kaikai?
  294. I'm going to the Vaituna Restaurant…
  295. Ka aere au ki ko i te Vaituna are kai.
  296. It's very good…
  297. E manea e te meitaki tiaki.
  298. But it cost so much…
  299. Inara e tutaki maata roa.
  300. How much?...
  301. Eia te tutaki?
  302. I don't know, 40 or 50 dollars…
  303. Kare au i kite, e ā ngauru me kare e rima ngauru tāra.
  304. It cost too much…
  305. E maata roa tona tutaki,
  306. No,no. It doesn't cost too much…
  307. Kare,kare..Kare e tutaki maata roa ana.
  308. I’ve only got 55 dollars…
  309. E rima ngauru ma rima tāra ua rai taku.
  310. But I also have Australian dollars…
  311. Inara e moni Aitureria katoa taku.
  312. Suggest going to eat together.
  313. Let's go eat together Miss…
  314. Maine aere mai, ka aere kapiti taua kaikai.
  315. You want to?...
  316. Ka inangaro koe?
  317. I want to but I can't…
  318. Ka inangaro au , inara kare e rauka iaku.
  319. Why not?...
  320. Eaa ara?
  321. Why can't you?...
  322. Eaa i kare ei e rauka iakoe?
  323. Because now I haven't got time…
  324. Note mea i teia nei, kare oku taime.
  325. Ask… And tomorrow?...
  326. Akapeea apopo?
  327. Tomorrow, Can you?…
  328. Apopo ka rauka iakoe?
  329. Tomorrow I'm going to eat at the Vaituna restaurant…
  330. Apopo ka aere au kaikai i ko i te are kai Vaituna.
  331. At a ¼ to 12…
  332. Mei te tai-ngauru ma rima meneti ka tuaero ei.
  333. If you want to eat also…
  334. Me ka inangaro katoa rai koe i te kaikai.
  335. I understand…
  336. Kua marama ua au.
  337. Let's go eat tomorrow…
  338. Aere taua kaikai apopo.
  339. Now Goodbye…
  340. I teia nei, noo ake ra.
  341. Goodbye…
  342. Ka kite.
0:00
0:00